Het is misschien niet de meest interessante theorie, maar toch willen we er graag bij stilstaan. Leuk dat je een vrijwilliger een keer een compliment geeft, maar als je de rest van het seizoen dezelfde vrijwilliger voorbij loopt heeft het ene compliment geen meerwaarde meer. Het structureel geven van complimenten aan vrijwilligers wel.
Een keer hardlopen gaat geen zoden aan de dijk zetten. Of een keer een salade eten in plaats van pizza. Of een keer een compliment geven. Let wel: goed dat je die ene keer gaat hardlopen als je jouw conditie wilt verbeteren. Maar als je de rest van de maand weer op de bank zit, schiet je niets op. Structureel hardlopen gaat wel een bijdrage leveren. En uiteraard lekker om een keer een salade te eten. Maar als je wilt afvallen en de rest van de week weer pizza op het menu staat, zal er weinig gebeuren.
Veelal wordt gedacht dat kwaliteit zit in de handeling zelf (het hardlopen, de salade eten, een compliment geven), maar kwaliteit zit juist in de gewoonte die iemand erop nahoudt: het structureel hardlopen, het structureel gezond eten en het structureel complimenten geven. En ja, het begin is lastig. Zoals elk begin, elke nieuwigheid en elk onbekend terrein. Misschien voelt het wellicht geforceerd, voel je je er ongemakkelijk bij en kost het veel energie om je ertoe te zetten. Maar als je het blijft volhouden, dan zal je gaan merken dat het in je systeem gaat zitten. Dat het misschien een gewoonte gaat worden. En dan gaat het leuk worden, want gewoontes zijn besmettelijk. Als jij elke week op een vast moment iets gaat ondernemen, dan gaan mensen er ook rekening mee houden. Je partner houdt rekening met die ene doordeweekse avond, omdat jij standaard dan gaat hardlopen. Collega’s nemen ook een salade mee naar werk omdat ze jou het zien eten. De sfeer in je team is leuker omdat iedereen door de complimenten bezig is met de positieve kanten in plaats van de negatieve.
Een belangrijke kanttekening: een slechte gewoonte is ook een gewoonte. Als je de voorbeelden van hierboven omdraait zie je dit duidelijk terug. De gewoonte om op de bank te zitten, om ongezond te eten of om alleen maar commentaar te geven. Ook dit zijn structurele handelingen. Daarbij is het goed om je te beseffen dat een beeld snel gecreëerd is. Wil jij bekendstaan als het bestuurslid dat altijd klaagt? Of altijd maar aan het drinken is bij de vergadering? Structureel te laat komt? Het hoeft niet eens waar te zijn, maar kom maar eens van een imago af. De moeder van Mitchell denkt nog steeds dat hij doel is op koekjes, enkel omdat hij in zijn jeugd een keer de hele koektrommel heeft leeggegeten na een avondje stappen (en hij honger had). Dus als hij op visite komt krijg hij standaard een koekje aangeboden met de opmerking ‘voor mijn koekjesmonster’. Wil je een positieve, gezellige, actieve vereniging worden? Zorg er dan voor dat je positieve, gezellige en actieve gewoontes creëert. En begin bij het bestuur. Of sterker nog, begin bij jezelf.
Gewoontes inbouwen in het verenigingsbeleid
We hebben het eerder vooral over het creëren van persoonlijke gewoontes gehad. Maar het concept is ook op eenzelfde manier ook toe te passen binnen de vereniging. Denk eens na over hoe je bepaalde handelingen binnen de vereniging tot een gewoonte kan maken. Uiteraard mag je ook een keer zomaar een compliment geven zonder dat het iets structureels is. Je hoeft niet alles tot in het eindeloze vast te leggen als in ‘elke dinsdag een compliment aan Jan geven’. Er moet ook ruimte voor spontaniteit zijn. Maar als je een verandering op de vereniging teweeg wilt brengen, is het belangrijk om te beseffen dat het gaat om automatismen en gewoontes en niet om eenmalige daden.
Probeer dus beleid te schrijven dat gericht is op het ontwikkelen van een herkenbare en jaarlijks terugkerende structuur. Denk aan festiviteiten: elke eerste zaterdag van november staat het eindfeest in de agenda, het jeugdkamp wordt altijd rondom hemelvaart georganiseerd of voorafgaand aan elke wedstrijd van de selectie wordt een pupil gehuldigd. Maar ook aan bestuurlijke handelingen: elke eerste maandag van de maand is er een inloopavond met het bestuur, elke laatste vrijdag van de maand wordt de nieuwsbrief verstuurd of het bestuur vergadert standaard op de eerste woensdag van de oneven maanden. Het creëren van een duidelijke structuur zorgt voor herkenbaarheid. Iedereen, van bestuurslid tot supporter, weet immers wat te verwachten en wanneer. Als je dit vaak genoeg herhaalt en op hetzelfde moment, dan gaan leden er ook rekening mee houden. En dat zorgt weer voor overzicht en rust. Ook kan je veel concreter vrijwilligers werven. Je weet namelijk in januari al dat het eindfeest in november gepland staat.